دسته‌بندی نشده

تأثیرات روان‌شناختی بازی‌های رایانه‌ای

کی از جنبه‌های تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر افراد و به خصوص کودکان، تأثیرات روان‌شناختی است. منشأ این تأثیرات علاوه بر محتوای بازی‌ها، به ماهیت رسانه‌ای جدید آن و نیز به چگونگی و میزان استفاده از آن بستگی دارد. به طور کلی تأثیرات روان‌شناختی متأثر از بازی‌های رایانه‌ای را می‌توان به 2 دسته‌ کلی تأثیرات مثبت و منفی تقسیم کرد.

“تأثیرات مثبت” بازی‌های رایانه‌ای بیشتر به ارتقای قابلیت‌های ذهنی و افزایش مهارت‌های روانی معطوف است اما “تأثیرات منفی” این بازی‌ها که شناخت آن‌ها برای مقاومت و مقابله در برابر اثرات آن از لازمه‌های شناختی خانواده‌های ایرانی است، به مسائلی از قبیل خشونت در بازی‌ها، ترس و اضطراب، یادگیری الگوهای نادرست ذهنی و رفتاری و همچنین اعتیاد به بازی‌ها اختصاص دارد.

“دکتر مسعود نصرت‌آبادی” هم‌اکنون ریاست مرکز توانمندسازی انسان پارند را برعهده دارد. تخصص وی روان‌شناسی سلامت است و عضو انجمن روان‌شناسان آمریکا است. ایشان یکی از پایه‌گذاران درمان‌های تکنولوژیک در ایران است. وی همچنین مدرس بنیاد “بیوفیدبک” اروپا در زمینه‌های نوروفیدبک و بیوفیدبک است. متن زیر حاصل گفت‌وگو با ایشان با موضوع تأثیرات روان‌شناختی بازی‌های رایانه‌ای است.

با توجه به تأثیرات سوءاستفاده از بازی‌های رایانه‌ای بر سلامت روان، بفرمایید که عوارض واقعی خشونت در بازی‌ها چیست؟ آیا همان‌طور که مشهور است خشونت در بازی‌ها منجر به اعمال خشونت به وسیله افراد در عالم بیرون از بازی می‌شود؟

همه‌ ما می‌دانیم که اصلی‌ترین بخش انسان‌ها هیجانات آن‌هاست و در این بین هیجان پرخاشگری و خشونت به دلیل اهمیتی که در حفظ بقا دارد جزء هیجاناتی است که در زندگی فرد تأثیر به سزایی دارد. هیجان پرخاشگری و خشونت باعث آزاد شدن سریع آدرنالین و سایر مواد و هورمون‌های دیگر در بدن شده که در نتیجه باعث می‌شود حالاتی خاص به فرد دست دهد. سازندگان بازی‌های رایانه‌ای بر پایه‌ همین شواهد سعی می‌کنند برای فروش بیشتر بازی‌های خود، خشم و پرخاشگری را در آن‌ها بگنجانند. این بازی‌ها به‌خصوص در مورد بچه‌ها می‌تواند عواقب منفی بسیاری در پی داشته باشد.

کودکان به دلیل محدودیت‌هایی که دارند در دنیای واقعی قادر به کنترل و تسلط بر خیلی از موقعیت‌ها نیستند در حالی که بازی این امکان را به آن‌ها می‌دهد که بتوانند بر شخصیت‌ها و موقعیت‌های مختلف بازی تسلط پیدا کنند. اوج تسلط بر یک موقعیت نیز تخریب و یا از بین بردن موجودات است. بنابراین بازی‌های خشن برای کودکان بسیار جذاب می‌شوند و می‌توانند ساعت‌ها بدون آنکه کسی برایشان مزاحمت ایجاد کند در دنیای مجازی به تخریب و کشتار بپردازند.

تداوم ایجاد چنین بازی‌هایی، چندین عارضه را در پی خواهد داشت:

1. از آنجا که دنیای کودکان دنیای فانتزی و خیال‌پردازی است، به طور معمول تا ساعت‌ها بعد از اتمام بازی به خیال‌پردازی در مورد آن می‌پردازند، سعی می‌کنند نقش قهرمان بازی را ایفا کنند و حتی صحنه‌های بازی و مبارزه‌ها را بر روی والدین خود پیاده کنند. گزارش‌های بسیاری از والدین وجود دارد که معتقدند کودکانشان با دیدن این بازی‌ها پرخاشگرتر شده و والدین خود را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.

2. به دلیل پرخاشگری و خشونت بالای بازی‌ها و دیدن صحنه‌های کشتن، خون‌ریزی و… به طور معمول این کودکان نسبت به مسائل انسانی دارای حساسیت کمتری می‌شوند. چیزی که والدین از آن به عنوان کاهش وجدان کودک خود در مقابل مسائل و فجایع انسانی یاد می‌کنند.

3. در روزهای اول بازی به وسیله کودک مدام تأثیرات مختلف بازی بر روی خود را می‌سنجد و متوجه تغییرات است. حتی ممکن است به والدین خود بگوید دیگر این بازی را انجام نمی‌دهد. در این زمان مغز به صورت فعال تأثیرات بر بدن را کنترل کرده و به فرد هشدار می‌فرستد. اما به تدریج و با افزایش مدت زمان بازی وقتی که چندین ماه از انجام بازی‌های خشن می‌گذرد تأثیرات بازی‌ها بر مغز به صورت فعال پردازش نمی‌شود و دیگر هشدار در کار نیست؛ یعنی کودک ساعت‌ها بازی می‌کند بدون اینکه بگوید بازی چه تأثیری بر روی او داشته و یا چه تغییراتی در بدنش به وجود آمده است. این نشانه‌ خوبی نیست زیرا علی‌رغم اینکه کودک چیزی گزارش نمی‌دهد اما بازی به تدریج تأثیر خود را می‌گذارد.

ترس در بازی‌ها چه عوارضی را ایجاد می‌کند؟ آیا عوارض ترس می‌تواند به عارضه‌ای مزمن در زندگی فرد تبدیل شود؟
هیجان ترس باعث ایجاد تغییراتی در بدن می‌شود که فرد را آماده‌ پاسخ گریز و یا جنگ می‌کند. این یک واکنش طبیعی بدن در مقابله با ترس است. زمانی که فرد بازی با ترس زیاد انجام می‌دهد، مدام این پاسخ بدن (جنگ–گریز) فعال شده ولی چون به واقع پاسخی فیزیکی از سوی فرد اتفاق نمی‌افتد، تنها انرژی روانی بدن از بین می‌رود. به همین دلیل فرد ممکن است بعد از انجام این گونه بازی‌ها احساس خستگی و یا حتی کوفتکی کند در حالی که کاری انجام نداده است.

این فعالیت فیزیکی نداشتن از یک سو و پاسخ بدن بر ترس از سوی دیگر ممکن است عوارضی مانند سر درد را نیز به دنبال داشته باشد. شاید انجام بازی‌های ترسناک فرد را دچار مشکل شدید و یا مزمن نکند اما به طور قطع وی را مستعد به اختلال‌های مختلف می‌کند. در افرادی که بازی‌های ترسناک را انجام می‌دهند، احتمال ابتلا به مشکلات حاد روانی و یا بیماری‌های قلبی، 2 تا 3 برابر افراد عادی است.

استفاده‌ بی‌رویه از slang یا زبان بد در برخی بازی‌ها چه تأثیراتی را می‌تواند بر افراد داشته باشد؟
یکی از شیوه‌های یادگیری در کودکان، یادگیری مشاهده‌ای است؛ یعنی فرد به وسیله‌ مشاهده‌ رفتار و یا گفتار دیگران یاد می‌گیرد که چگونه رفتار کند. هر چه فرد دارای اعتبار بیشتری نزد کودک باشد، احتمال تقلید کودک از وی بیشتر است. بنابراین زمانی که قهرمان اصلی بازی در گفتار خود کلمات نامناسب را به کار می‌برد به کرات مشاهده شده که کودک هم‌زمان آن کلمات را به کار می‌برد، حتی در زمان‌هایی که کودک بازی را انجام نمی‌دهد، ممکن است مرتب کلمات یاد گرفته را به کار برد. این عبارات ممکن است در رابطه‌ فرد با خانواده، دوستان و همکلاسی‌ها تأثیرات منفی بگذارد و حتی باعث طرد وی از سوی دوستانش شود.

اعتیاد به بازی‌ها چیست؟ و چه اثراتی را در پی دارد؟
واژه‌ اعتیاد به وابستگی فرد به موضوع، مواد و یا شی‌ای اشاره دارد که چنانچه فرد مدتی از آن دور بماند، یک سری تغییراتی در وی روی می‌دهد که تنها با حضور مجدد آن موضوع، مواد و یا شی، فرد آرام می‌شود. افرادی که به طور میانگین هفته‌ای 40 الی 50 ساعت بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند، جزء معتادان به بازی‌های رایانه‌ای شناخته می‌شوند.

مهم‌ترین علائمی که در این افراد مشاهده می‌شود، عبارت‌اند از:

1. مشغولیت ذهنی زیاد با بازی: فرد مدام در رابطه با بازی‌ها، شخصیت‌ها و کارهایی که در بازی انجام می‌دهد، صحبت می‌کند. از دید دیگران چنین به نظر می‌رسد که فرد در دنیای بازی‌هایی که می‌کند، غرق شده است.

2. چنانچه برای مدت زمانی (مثلاً 1 الی 2 روز) فرد بازی نکند، نیاز شدیدی برای انجام بازی پیدا می‌کند، اگر نتواند بازی کند دچار عوارضی مانند بی‌قراری، پرخاشگری، کم تحملی و … می‌شود. به محض انجام بازی این علائم برطرف می‌شود.

3. به تدریج مدت زمان انجام بازی افزایش می‌یابد به نحوی که ممکن است فرد از عصر تا صبح روز بعد مدام به بازی بپردازد. این دقیقاً شبیه چیزی است که در مورد افراد معتاد به مواد مخدر می‌بینیم، فرد باید مدام مقدار ماده‌ مصرفی را افزایش دهد.

4. کنترل فرد بر زمان از بین می‌رود: به عنوان مثال ممکن است فرد بخواهد یک ساعت بازی کند اما وقتی به خودش بیاید ببیند چندین ساعت بازی کرده است.

5. غرق شدن در بازی: فرد به قدری درگیر بازی می‌شود که ممکن است غذا خوردن و مسائل دیگر را فراموش کند. به همین دلیل معمولاً در برخی افراد معتاد به بازی‌های رایانه‌ای، سوءتغذیه و مشکلات گوارشی و دفعی گزارش شده است.

6. نداشتن تحرک فیزیکی: به دلیل مشغولیت زیاد با بازی‌ها، فرد تحرک فیزیکی کافی ندارد در نتیجه برخی از این افراد دچار اضافه وزن، ناراحتی‌های مفصلی– عضلانی، کمر درد و … می‌شوند.

7. دروغ‌گویی در مورد استفاده از بازی‌های رایانه‌ای: این افراد معمولاً به دیگران و خانواده‌ خود در مورد مدت زمان انجام بازی دروغ می‌گویند و یا حتی بسیاری از کارها و قرارهای خود را به دلیل انجام بازی بهم زده و برای افراد دلایل دروغی می‌آورند.

8. کاهش ارتباط با دیگران: به دلیل مدت زمان زیادی که صرف بازی‌ها می‌شود، ارتباط این افراد با اعضای خانواده و دوستان به شدت کاهش یافته و رفته رفته فرد را منزوی می‌کند.

آیا ابزارها یا روش‌های تکنولوژیکی هستند که بتوانند تأثیرات بازی‌ها را بر روی افراد مشخص کنند؟
بله؛ ابتدا باید کسانی را که به بازی‌های رایانه‌ای می‌پردازند، دسته‌بندی کرد. دسته‌ اول شامل کسانی است که در هفته حدود 18 ساعت بازی می‌کنند اما دارای اعتیاد به بازی‌ها نیستند. دسته‌ دوم کسانی هستند که به طور متوسط 50 ساعت در هفته بازی کرده و از آن‌ها به عنوان افراد دارای اعتیاد به بازی‌ها یاد می‌شود. در هر دو دسته انجام بازی‌ها به ویژه بازی‌های خشن میزان برانگیختگی فرد را افزایش می‌دهد و موجب تغییراتی در سطح بدن آنان می‌شود.

به طور معمول ضربان قلب، تعریق پوست، نرخ تنفس و تنش عضلانی در حین بازی افزایش می‌یابد و تنش عضلانی به شکل سردرد حتی تا ساعت‌ها بعد از بازی نیز ادامه می‌یابد. ابزارهایی مانند روش بیوفیدبک می‌تواند این تغییرات بدنی را بسنجد. افزون بر این در سطح شناختی فرد نیز تغییراتی به وجود آمده و ممکن است باعث افزایش و یا کاهش توجه، تمرکز، حافظه، برنامه‌ریزی و قضاوت فرد شود.

بازی‌های استراتژیک و تیراندازی با خشونت کم، تأثیرات مثبت را به دنبال دارد اما بازی‌های خشن می‌تواند باعت افت عملکرد شناختی فرد شود. معمولاً تأثیرات مختلف بازی‌ها بر شناخت فرد را می‌توان با استفاده از آزمون‌های رایانه‌ای دقیق مانند آزمون حافظه، توجه، برنامه‌ریزی و… بررسی کرد. اما در مورد کسانی که به صورت حرفه‌ای بازی می‌کنند و معمولاً چنین تصور می‌شود که دارای اعتیاد به بازی‌ها هستند. این تغییرات گسترده‌تر و پایدارتر هستند. این افراد ممکن است دچار علائمی مانند اضطراب و افسردگی شده و تحملشان نسبت به استرس کاهش یابد. این تأثیرات خود را به صورت تغییراتی که در کارکرد مغز به وجود می‌آید نشان می‌دهند.

برای بررسی تغییرات کارکرد مغز می‌توان از دو روش نقشه‌ مغزی (QEEG) و نوروفیدبک استفاده کرد. نقشه‌ مغزی الکترودهایی دارد که وقتی روی پوست سر قرار می‌گیرند، سیگنال‌های الکتریکی (ناشی از فعالیت الکتریکی مغز) را دریافت کرده و به وسیله سیم‌های رابط به رایانه منتقل می‌کنند. در رایانه با انجام محاسبات ریاضی، این سیگنال‌ها به صورت امواج مغزی دسته‌بندی شده و شدت و مکان تولید آن‌ها مشخص می‌شود. می‌توان گفت که امواج مغزی زبان مغز هستند و مغز از راه آن‌ها نحوه‌ کارکرد خود را بیان می‌کند. اما چون ما زبان مغز را نمی‌دانیم، نیازمند به یک مترجم هستیم. نقشه‌ مغزی یا QEEG مترجم ما برای امواج مغزی است.

پس از اندازه‌گیری امواج، به آن‌ها رنگ خاصی برحسب شدتشان اختصاص داده می‌شود. امواج مغزی و نقش هر کدام در شکل زیر آمده است.

گفتیم که هر یک از امواج در شرایط مشخص مکان و شدت خاصی دارند که حالت نرمال را نشان می‌دهد. رنگ سبز نشان‌دهنده‌ حالت طبیعی است. اگر شدت موج اندازه گرفته‌شده به وسیله دستگاه از حالت طبیعی بیشتر باشد (که نشانه‌ مشکل در عملکرد مغز است)، دستگاه آن را با رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز نشان می‌دهد. اگر شدت موج تولید شده کمتر از حالت طبیعی باشد (که باز هم حاکی از اشکالی در کار مغز است)، دستگاه آن را با رنگ‌های آبی و بنفش نشان می‌دهد. نحوه‌ نشان دادن این رنگ‌ها هم به شکل سرهای رنگی است.

به این معنا که هر موج در هر جای سر که تولید شده با رنگ خاص خودش نشان داده می‌شود. گفتیم که در هر لحظه تمامی امواج در همه‌ قسمت‌ها تولید می‌شوند، بنابراین دستگاه برای باندهای مختلف سرهای جدا ترسیم می‌کند. به این سرهای رنگی، نقشه‌ مغزی گفته می‌شود. رنگ هر موج از مقایسه‌ مقدار اندازه گرفته شده در مغز مراجع با حالت طبیعی به دست می‌آید. از آنجا که هر یک از اختلال‌ها و مشکلات گوناگون مانند اضطراب و افسردگی در اثر وجود اشکال در عملکرد مغز و در نتیجه کم و زیاد شدن امواج مغزی به‌وجود می‌آیند، از این رو نقشه‌ مغزی فرد سالم با نقشه‌ مغزی فردی که اضطراب دارد متفاوت است.

به این ترتیب، متخصص با بررسی نقشه‌ مغزی افراد مختلف، پی به مشکل یا توانمندی‌های آن‌ها می‌برد. در نوروفیدبک نیز که شکل ساده‌تر نقشه‌ مغزی است، می‌توان امواج مختلف مغز را سریع‌تر از نقشه‌ مغزی بررسی کرد و افزون بر آن مشکل فرد را برطرف کرد. در واقع از نوروفیدبک هم برای تشخیص و هم درمان می‌توان، استفاده کرد.

در مجموع استفاده از بازی‌های رایانه‌ای را با چه الگویی توصیه می‌کنید که کمترین آسیب و بیشترین بهره را برای افراد به ارمغان آورد؟
قبل از هرگونه توصیه باید بپذیریم که دنیای امروز دنیای تکنولوژی است. بنابراین گفتن این جمله که بازی‌های رایانه‌ای نامناسب هستند و باید جلوی آن‌ها گرفته شود، سخنی بی‌معنا و نامعقول است. در نتیجه باید بپذیریم که بازی‌ها وجود دارند و سالیانه میلیون‌ها دلار صرف ساخت آن‌ها می‌شود. فرزندان ما نیز به شیوه‌های مختلف به این بازی‌ها دسترسی دارند بنابراین والدین باید نظارت خود را بر بازی‌ها بیشتر کنند.

چند توصیه‌ کلی در این زمینه وجود دارد:

1. خانواده‌ها به صورت فعال در خرید بازی‌ها نقش داشته باشند و سعی کنند بازی‌هایی را برای کودک انتخاب کنند که مناسب سن او باشد.

2. خانواده‌ها اطلاعات کاملی در مورد بازی‌ها کسب کنند و هم بازی‌های فکری و هم اکشن را برای کودک خود انتخاب کنند اما زمان استفاده از هر کدام را مشخص کنند.

3. کل مدت زمان بازی کودک در روز نباید بیشتر از 2 ساعت باشد.

4. خانواده‌ها در نظر داشته باشند که تنها درصد محدودی از بازی‌ها بسیار خشن و نامناسب هستند و بسیاری از بازی‌ها اثرات مثبت زیادی می‌توانند بر روی کودک داشته باشند.

86 دیدگاه در “تأثیرات روان‌شناختی بازی‌های رایانه‌ای

  1. Jeralyn گفت:

    I think everything composed made a lot of sense.
    But, consider this, what if you were to create a awesome title?

    I am not saying your content isn’t good., however what if you added a
    headline to maybe get people’s attention? I mean تأثیرات روان‌شناختی بازی‌های رایانه‌ای – ارما استور
    is a little vanilla. You might peek at Yahoo’s home page and note
    how they create news headlines to grab viewers to click.
    You might try adding a video or a picture or two to grab readers excited about what you’ve got to say.
    In my opinion, it could bring your blog a little livelier.

  2. naga169 گفت:

    Good day very nice website!! Man .. Excellent ..
    Wonderful .. I will bookmark your blog and take the feeds also?
    I’m satisfied to find numerous useful info here in the post, we need
    work out more techniques in this regard, thanks for
    sharing. . . . . .

  3. naga169 گفت:

    Good post! We are linking to this great post on our site.
    Keep up the great writing.

  4. TEKTK77 گفت:

    Hello, I would like to subscribe for this web site to obtain most recent updates,
    so where can i do it please help.

  5. TEKTK77 گفت:

    When some one searches for his necessary thing, thus he/she needs to be available that in detail, so that thing is maintained over here.

  6. naga169 گفت:

    I really like reading a post that can make men and women think.
    Also, thanks for allowing for me to comment!

  7. tektok گفت:

    Hello! I know this is somewhat off topic but I was wondering which blog platform are you using for this website?
    I’m getting sick and tired of WordPress because I’ve had issues with hackers and
    I’m looking at options for another platform.
    I would be great if you could point me in the direction of a good platform.

  8. naga169 گفت:

    Quality posts is the important to invite the visitors to
    pay a quick visit the web site, that’s what this site is providing.

  9. naga169 گفت:

    I was suggested this web site by my cousin. I am not sure whether this post is written by him as no one else know such
    detailed about my problem. You’re amazing! Thanks!

  10. TEKTK77 گفت:

    Why visitors still use to read news papers when in this
    technological world the whole thing is available
    on web?

  11. naga169 slot گفت:

    Hurrah, that’s what I was looking for, what
    a data! existing here at this web site, thanks admin of this website.

  12. TEKTK77 گفت:

    Does your website have a contact page? I’m having a tough time locating it but,
    I’d like to shoot you an e-mail. I’ve got some recommendations for your blog you might be interested in hearing.
    Either way, great blog and I look forward to seeing
    it develop over time.

  13. winning303 گفت:

    Hey this is kind of of off topic but I was wondering if
    blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually code with HTML.
    I’m starting a blog soon but have no coding know-how so
    I wanted to get advice from someone with experience.
    Any help would be enormously appreciated!

  14. TEKTK77 گفت:

    I love your blog.. very nice colors & theme. Did you create this website yourself or did you hire
    someone to do it for you? Plz reply as I’m looking to create my own blog
    and would like to know where u got this from. kudos

  15. ufo5555 گفت:

    Hello there! Do you know if they make any plugins to assist with Search Engine Optimization?
    I’m trying to get my blog to rank for some
    targeted keywords but I’m not seeing very good results.
    If you know of any please share. Thanks!

  16. ufo5555 گفت:

    Heya i’m for the first time here. I found this board and I find It really useful
    & it helped me out much. I hope to give something back and
    aid others like you helped me.

  17. naga169 گفت:

    Hi, after reading this amazing article i am also happy to
    share my familiarity here with friends.

  18. Cassandra گفت:

    The fact that Mantle 3D can support both rapid prototyping and full-scale
    production makes it a adaptable tool for manufacturers across industries.

    It’s thrilling to see how Mantle 3D can unlock design possibilities that were previously too expensive
    to consider.

    The precision that Mantle 3D delivers in rapid tooling is groundbreaking.

  19. Corrugated Metal Pipes : These durable, flexible pipes are commonly used for culverts and drainage systems. ElitePipe Factory in Iraq provides top-quality corrugated metal pipes.

  20. Link exchange is nothing else except it is simply placing the other person’s web site link on your page at suitable place and other person will also do similar
    for you.

  21. naga169 گفت:

    I visited multiple web sites but the audio feature for audio songs present at this
    website is really marvelous.

  22. naga169 slot گفت:

    I believe this is among the such a lot significant information for me.
    And i’m happy studying your article. But want to statement on few basic
    issues, The web site style is great, the articles is truly nice :
    D. Excellent activity, cheers

  23. winning303 گفت:

    obviously like your web-site however you have to check the spelling on several of your posts.
    Several of them are rife with spelling issues and I to find it very bothersome to inform the truth
    on the other hand I will definitely come again again.

  24. naga169 گفت:

    Hey there! This is my first visit to your blog! We are a group of volunteers and
    starting a new initiative in a community in the same niche.
    Your blog provided us useful information to work on. You have done a outstanding job!

  25. Hokicoy گفت:

    I am really impressed with your writing skills and also with the structure for your
    blog. Is this a paid theme or did you modify it your self?
    Anyway keep up the nice high quality writing, it is uncommon to peer a
    nice weblog like this one nowadays..

  26. Hokicoy Gacor گفت:

    Hi i am kavin, its my first occasion to commenting anywhere,
    when i read this article i thought i could also create comment due to this sensible
    post.

  27. TEKTK77 گفت:

    Have you ever considered creating an ebook or guest authoring on other sites?
    I have a blog based upon on the same topics you discuss and would really like to have you share some stories/information. I know my
    visitors would appreciate your work. If you’re even remotely interested, feel free
    to send me an e mail.

  28. winning303 گفت:

    It’s truly very complicated in this full of activity
    life to listen news on Television, therefore I only use world
    wide web for that purpose, and obtain the hottest information.

  29. TEKTK77 گفت:

    whoah this blog is fantastic i really like studying your posts.
    Stay up the great work! You already know, lots of people are hunting round for
    this info, you could help them greatly.

  30. naga169 گفت:

    Hi there, just became alert to your blog through Google, and found that it’s
    really informative. I am gonna watch out for brussels.
    I will be grateful if you continue this in future. A lot of people will
    be benefited from your writing. Cheers!

  31. winning303 گفت:

    I am regular visitor, how are you everybody?

    This article posted at this web site is truly fastidious.

  32. Hokicoy Daftar گفت:

    This paragraph will help the internet visitors
    for creating new website or even a weblog from start to end.

  33. tektok گفت:

    Pretty nice post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I’ve truly enjoyed
    surfing around your blog posts. In any case I’ll be subscribing to your rss feed and I hope you write again soon!

  34. naga169 slot گفت:

    Howdy! I understand this is somewhat off-topic
    but I needed to ask. Does running a well-established website such as yours take a large amount of work?
    I am brand new to running a blog however I do write in my diary every day.
    I’d like to start a blog so I can easily share my experience and thoughts online.

    Please let me know if you have any kind of suggestions or tips for brand
    new aspiring bloggers. Thankyou!

  35. Hokicoy گفت:

    It’s going to be end of mine day, but before ending I am reading this wonderful article to increase my
    knowledge.

  36. tektok گفت:

    Right now it sounds like Drupal is the preferred blogging platform available right now.
    (from what I’ve read) Is that what you are using on your blog?

  37. winning303 گفت:

    My spouse and I stumbled over here from a different web page and thought I may as well check things out.
    I like what I see so now i am following you. Look forward to
    finding out about your web page for a second time.

  38. naga169 گفت:

    Hi! I know this is kinda off topic nevertheless I’d figured I’d
    ask. Would you be interested in exchanging links or maybe guest authoring a blog post or vice-versa?
    My site addresses a lot of the same subjects as yours and I
    believe we could greatly benefit from each other. If you might
    be interested feel free to shoot me an e-mail. I look forward to hearing from you!
    Terrific blog by the way!

  39. tektok گفت:

    Do you have a spam problem on this blog; I also am a blogger, and I was wanting to know your situation; many of us have created some nice
    methods and we are looking to swap strategies with others, please shoot me an email if interested.

  40. Slot qris گفت:

    Wow that was unusual. I just wrote an really long comment but after I clicked submit my comment didn’t
    show up. Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyways, just wanted to say
    wonderful blog!

  41. naga169 گفت:

    Having read this I believed it was really informative.
    I appreciate you spending some time and effort to put this informative article together.
    I once again find myself spending a lot of time both reading and posting comments.
    But so what, it was still worthwhile!

  42. naga169 گفت:

    Have you ever considered creating an ebook or guest authoring
    on other blogs? I have a blog centered on the same topics you discuss and would love to have you share some stories/information. I know my visitors would
    enjoy your work. If you’re even remotely interested, feel free to send
    me an e-mail.

  43. ufoo555 گفت:

    I just couldn’t go away your web site prior to suggesting that I actually enjoyed the
    usual info a person supply in your guests? Is gonna be again steadily in order to inspect new posts

  44. Slot BPD گفت:

    Very good post. I certainly love this site. Keep writing!

  45. naga169 slot گفت:

    Keep on working, great job!

  46. naga169 گفت:

    Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as though you relied on the
    video to make your point. You obviously know what youre talking about, why throw away your intelligence on just
    posting videos to your weblog when you could be giving
    us something enlightening to read?

  47. naga169 slot گفت:

    I absolutely love your blog and find almost all of your post’s
    to be exactly what I’m looking for. Do you offer guest writers to write content for you?
    I wouldn’t mind publishing a post or elaborating on many of the subjects you write in relation to here.
    Again, awesome web site!

  48. Slot qris گفت:

    bookmarked!!, I really like your blog!

  49. winning303 گفت:

    I’m impressed, I have to admit. Rarely do I come across a blog
    that’s both educative and amusing, and let me tell you,
    you’ve hit the nail on the head. The issue is something which not enough folks are
    speaking intelligently about. Now i’m very happy that
    I came across this during my hunt for something concerning this.

  50. winning303 گفت:

    Greetings! I’ve been following your site for a while now and
    finally got the courage to go ahead and give you a shout out from
    New Caney Texas! Just wanted to mention keep up the great work!

  51. slot bank bpd گفت:

    You actually make it appear so easy along with your presentation however I
    in finding this matter to be really something that I feel
    I might by no means understand. It kind of feels too complicated and extremely broad for me.
    I am taking a look forward in your next post, I will attempt
    to get the grasp of it!

  52. naga169 گفت:

    Right here is the right site for anybody who wants to find out about this topic.
    You realize so much its almost tough to argue with you (not that I personally will need to…HaHa).
    You certainly put a fresh spin on a subject which has been written about for ages.
    Wonderful stuff, just excellent!

  53. winning303 گفت:

    This is very interesting, You’re an excessively professional blogger.
    I have joined your feed and sit up for searching for more of your magnificent post.
    Additionally, I have shared your site in my social networks

  54. slot via qris گفت:

    I believe what you said was actually very logical.
    However, what about this? suppose you composed a catchier
    post title? I am not suggesting your content isn’t good, however suppose you added a headline that
    makes people desire more? I mean تأثیرات روان‌شناختی بازی‌های
    رایانه‌ای – ارما استور is a little plain. You could glance at Yahoo’s home
    page and note how they create news headlines
    to grab people interested. You might add a video
    or a related pic or two to grab readers interested about everything’ve written.
    In my opinion, it could make your posts a little livelier.

  55. Slot qris گفت:

    I am in fact pleased to read this blog posts which contains tons of valuable data, thanks for providing such information.

  56. winning303 گفت:

    As the admin of this web page is working, no uncertainty
    very rapidly it will be famous, due to its quality contents.

  57. naga169 گفت:

    Appreciate the recommendation. Let me try it out.

  58. naga169 گفت:

    Thank you for the auspicious writeup. It if truth be told used
    to be a enjoyment account it. Look complex to more brought agreeable
    from you! However, how can we be in contact?

  59. slot via qris گفت:

    Highly energetic blog, I enjoyed that a lot. Will there be a part 2?

  60. Good day! Would you mind if I share your blog with my
    twitter group? There’s a lot of folks that I think would really appreciate your content.
    Please let me know. Cheers

  61. slot bank bpd گفت:

    This piece of writing will help the internet viewers for building up new weblog or even a blog
    from start to end.

  62. slot qris 5k گفت:

    Magnificent beat ! I would like to apprentice
    while you amend your web site, how can i subscribe for a blog
    web site? The account aided me a applicable deal.
    I had been a little bit acquainted of this your broadcast provided vivid clear idea

  63. ufoo555 گفت:

    I’m gone to tell my little brother, that he should also pay a quick visit this
    webpage on regular basis to obtain updated from latest gossip.

  64. slot bank bpd گفت:

    Fascinating blog! Is your theme custom made or did you download it from somewhere?

    A design like yours with a few simple adjustements would really make my blog jump out.

    Please let me know where you got your theme. Thanks a lot

  65. naga169 گفت:

    I am really impressed along with your writing skills as neatly as
    with the layout to your weblog. Is this a paid theme or did you modify it yourself?

    Either way keep up the excellent quality writing, it’s rare to peer a
    great blog like this one today..

  66. naga169 گفت:

    Hi! I’m at work browsing your blog from my new iphone 3gs!
    Just wanted to say I love reading through your blog and
    look forward to all your posts! Carry on the superb work!

  67. ufo5555 گفت:

    I’m gone to tell my little brother, that he should also pay a quick visit this blog on regular basis to take updated from newest news update.

  68. slot bank bpd گفت:

    Just want to say your article is as astounding.
    The clarity to your put up is just excellent and that i can assume you’re a professional in this subject.
    Fine together with your permission let me to snatch your RSS feed to keep up to date with
    approaching post. Thank you 1,000,000 and please continue the
    rewarding work.

  69. naga169 گفت:

    I’m really enjoying the design and layout of your blog.

    It’s a very easy on the eyes which makes it much more enjoyable for me to
    come here and visit more often. Did you hire out a designer
    to create your theme? Exceptional work!

  70. naga169 گفت:

    Thanks for another informative web site. The place else may I get that kind of info written in such an ideal means?
    I’ve a challenge that I am just now operating on, and I’ve been at the look
    out for such info.

  71. ufoo555 گفت:

    Do you have a spam issue on this website; I also am a blogger,
    and I was wondering your situation; many of us have developed
    some nice procedures and we are looking to exchange methods with others, please shoot me an email if interested.

  72. naga169 slot گفت:

    Fantastic goods from you, man. I’ve consider your stuff previous to and
    you are simply too excellent. I actually like what you’ve acquired right
    here, really like what you’re stating and the way in which during which you are
    saying it. You’re making it enjoyable and you still care
    for to stay it smart. I can’t wait to read much more from you.
    That is actually a great site.

  73. slot via qris گفت:

    Outstanding quest there. What happened after?

    Thanks!

  74. winning303 گفت:

    Very good blog! Do you have any recommendations for aspiring writers?
    I’m planning to start my own website soon but I’m a little
    lost on everything. Would you recommend starting with a
    free platform like WordPress or go for a paid option? There are so many choices out there
    that I’m completely overwhelmed .. Any suggestions?

    Appreciate it!

  75. slot bank bpd گفت:

    This blog was… how do you say it? Relevant!! Finally I’ve found something which
    helped me. Cheers!

  76. 카지노친구 گفت:

    In reality, South Korean players have very handful of legal gambling solutions.

    Take a look at my web page :: 카지노친구

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *